یکی از اهداف اصلی عراق در دوران جنگ تحمیلی، ضربه زدن به اقتصاد جمهوری اسلامی ایران از طریق قطع صادرات نفت بود.
به گزارش سرویس «حماسه و دفاع» شهدای کازرون، خارک، جزیره‌ای با اهمیت اقتصادی با اسکان شهری و در ۳۸ کیلومتری ساحل ایران (بندر گناوه) در خلیج فارس از توابع استان بوشهر ایران است که دارای هشت کیلومتر طول (شمال- جنوب) و چهار کیلومتر عرض است.
در زمان جنگ پایگاه استراژیک صدور نفت ایران، جزیره خارک بود که حدود 90 درصد نفت خام ایران از طریق این جزیره صادر می‌شد.
با فتح خرمشهر و شکست سنگین عراق در عملیات بیت المقدس، حمله به جزیره خارک با هدف کاهش درآمدهای نفتی ایران در دستور کار نیروی هوایی ارتش عراق قرار گرفت. عراق به کشتی های خارجی در اوایل خرداد ماه 1361 هشدار داد که از جزیره خارک دوری گزینند.
از آنجا که عمده نفت ایران از دو پایانه بارگیری ( تی و آذرباد) در جزیره خارک صادر می شد، همیشه قطع صادرات نفت از این جزیره جزء اهداف اساسی عراق به شمار می رفت.
نخستین حمله هوایی در 9 خرداد 1361 برابر با 30 می 1982 به اسکله جزیره خارک صورت گرفت، ولی اسکله آسیبی ندید. در عوض کشتی ترکیه ای اطلس که درحال بارگیری نفت خام بود، خسارت دید. این نخستین نفتکش بود که در جریان جنگ هدف قرارگرفت.
دو روز بعد، عراق در 11 خرداد به نفتکش ریو ریومارو در نزدیکی جزیره خارک حمله کرد. در اواسط خرداد هم به کشتی کانادایی پورت ها و کسبوری حمله کرد، اما این کشتی آسیبی ندید. این اقدام عراق موجب ناامنی نفتکش ها شد و حق بیمه آنها بالا رفت، ایران مجبور شد قیمت نفت خود را برای جلب مشتری پائین بیاورد. با این اقدام تردد نفتکش ها به جزیره خارک ادامه یافت. از این زمان به بعد تا آخر جنگ جزیره خارک همواره یکی از اهداف دائمی بمباران های نیروی هوایی عراق بود. عراق بار دیگر در 21 مرداد 1361 منطقه ممنوعه برای تردد نفت کش ها در اطراف جزیره خارک را به 35 مایل افزایش داد.
یکی از برنامه های اصلی ایران برای دوری از حملات هوایی عراق، انتقال پایانه های نفتی به مناطق شرقی خلیج فارس بود. برای این منظور فعالیت پایانه های جزایر لاوان و سیری افزایش یافت و امکانات جدیدی برای بارگیری نفت خام و فرآورده ها فراهم آمد. نفتکش های در مالکیت یا اجاره ی ایران، نفت را از مناطق غربی خلیج فارس به مناطق شرقی و کم خطرتر حمل کرده و آنها را برای صادرات تحویل نفتکشهای خارجی می دادند.
پس از مدتی عراق با کمک های بی دریغ کویتی و سعودی و… حملات خود را به مناطق شرقی نیز گسترش داد و جزایر لاوان و سیری، پایانه های ایجاد شده برای بارگیری نفت و سکوهای نفتی ایران در مناطق جنوبی و شرقی خلیج فارس مانند سلمان و رشادت نیز مورد تهدید و بمباران عراقی ها واقع شدند.
منبع:
علائی حسین، روند جنگ ایران وعراق، جلد اول،تهران: انتشارات مرزو بوم، 1391، ص480
